Editor

Европ бол эртний түүх, хаад, хатад, сүм хийдээр хязгаарлагдамгүй баялаг түүхтэй. Мөн дэлхийн хамгийн амттай, сонирхолтой хоолны өлгий нутаг ч гэсэн та хаана, юу идэх ээ мэдэх үү? Европын уламжлалт хоол хүнснээс нэр дурдаж чадах уу?

1. Чех Палацинки

2. Германы Карривурст

3. Англи өглөөний цай

4. Итали пицца

5. Нидерландын Селедь загас

6. Унгар гуляш

7. Словенийн Шируклэ

8. Испанийн Кремэн Каталан

9. Франц блинчик

10. Бельги шар айраг

11. Ирландын үхрийн махтай шөл

12. Польш пирог

13. Болгар Баница

Чех бол тунгалаг шар айраг болох Плиснэрээр алдартай улс юм. Үүгээр ч зогсохгүй шар айргаа шингээх гайхалтай сайхан хоолтой орон билээ. Парага хотод амталж үзэх ёстой хоолны нэг нь нимгэн шарвин юм. Уг амттаныг жимсний чанамалаар бүрж, ороосон байдаг.

Германд бүх хоол нь зайдастай холбоотой. Хэдэн зуун төрлийн зайдас байдаг ч алдартай түргэн хоолны нэг нь Каррибурст юм.Уг хоолыг хальстай эсвэл хальсгүйгээр авч болох бөгөөд ямар ч тохиолдолд зайдсыг жижиглэж хийдэг ба кетчуп, каррины нунтагаар амталдаг. Мөн хүссэн халуун ногооны төрлөөс сонгож болох агаад шарсан төмс, колатай хамт хольж идвэл хамгийн амттай байдаг.

Англи өглөөний цайнд зөвхөн өндөг, сам хорхой, шош, улаан лооль, шарсан төмс,хар царцмал байдаг гэж бүү бодоорой. Эдгээрээс гадна тослог гахайн махан сэндвичээрээ алдартай. Энэхүү гахайн махан сендвичийг Лондон дахь ‘’East London’’ нарийн боовны газраас амталж болно.

Итали шиг гайхалтай сайхан хоолоороо танигдсан цөөхөн улс бий. Тэнд зөвхөн пицца, гоймонгоор зогсохгүй маш олон төрлийн хоол байдаг. Та үүнийг эх оронд нь очиж амталж үзээд мэдэх болно. Италийн ихэнх хот пиццагаараа өрсөлддөг ч боломж олдвол Неаполь хотын пиццаг амтлаад үзээрэй. Мөн тэнд байхдаа амтат зайрмагийг цадталаа идэхээ мартуузай.

Европын хүнсний бүтээгдэхүүний жагсаалтыг Нидерландаар үргэлжлүүлье . Энэ нь бүхэлдээ загасны хоол байдаг. Далай эрэглэсэн орон болохоороо загасны мах үндэсний хоолны томоохон хэсэг байсаар ирсэн. Нидерландад селедь загамыг өвөрмөц аргаар хадгалах үйл явцтай холбоотойгоор жижиг мөнгөн загас Голландын бэлгэдэл хоол болсон. Улирлын эхний барилтаар авсан загасыг идэх нь хамгийн тохиромжтой ч Амстердамын ихэнх хүнсний дэлгүүрт уг загасыг эрүүл зууш болгон зардаг.

Олон зууны туршид унгарчуудын хувьд гуляш өргөн дэлгэр хоол байсаар иржээ. Ихэвчлэн улаан чинжүүтэй, мах, ногоотой өтгөн сүмстэй байдаг. Талхыг аяга шиг хонхойлгон зүсээд шар айрагтай хамт идвэл амттай.

Төв Европт орших Словен өвөрмөц байршилтай газар. Учир нь Словенийн уламжлалт хоол хөрш орнуудынхаа хоолны хамгийн сайхныг нь авжээ. Газар дундын тэнгис, Альпийн нурууд болон эртний Ромын газруудын хотуудын дунд оршдог уг газраас та Словенийн гайхамшигт гахайн утсан мах, амттай бяслаг, шүлс асгарам махан хоолнуудыг амталж болно. Гэхдээ энэ нь бүхэлдээ амтлагч биш ээ. Чихэрлэг амт ч гэсэн сайхан зохицдог. Хамгийн сайхан амттай шарвин нь Шируклэ юм. Уг бяслаган шарвинд эстрагон буюу тахиа, загасны мах өргөн амталдаг ургамлын ногоог хийдэг ба нийслэл Люблянд илүү өвөрмөцөөр хийдэг.

Уламжлалаараа Кремэн Брюл магадгүй францаас гаралтай хоол боловч Испанийн хойд Каталони мужид хамгийн сайхан түлсэн карамельтай тавган хоол үүсэлтэй. Хоёр улс аль улсаас гаралтайд маргаантай байдаг ч Кремэн каталаныг пийшнээс илүү зууханд хийдэг. Барселон дахь гайгүй зэрэглэлийн бүх ресторанд уг хоолоор үйлчилдэг.

Загасан талхнаас гадна, Францаас илүү сайхан амттан, шарвин хийдэг газар байхгүй. Та Францийн хаанаас ч хамгийн сайхан блинчкийг идэж болно.

Хэрэв та Бельги улсад очвол шар айраг хоол шиг чухал гэдгийг мэднэ. Тус улсад шар айрагны 150 гаруй төрлийн үйлдвэр байдаг тул сонголт хийхэд хэцүү . Бельгийн аялал жуулчлалын хөтөч цахим хуудсандаа олон төрлийн шар айрагны үйлдвэр, баяр наадамд зочлох тухай гарын авлага байдаг.

Магадгүй Ирландын уур амьсгал эрс тэс ч гэсэн чийг тунадастай өдөр Ирланд шөл идэж суух шиг сайхан зүйл үгүй. Уламжлал ёсоор энэхүү шөлийг хонины махаар хийдэг бөгөөд Ирландын Гиннес шар айрагтай хамт идэх нь тааламжтай.

Дэлхийн соёл уламжлал бүрт баншны нэг төрөл орсон байдаг бөгөөд Польшид үүнийг Вареники бууз хэмээн нэрлэдэг. Хэдэн зуун төрөлтэй боловч ихэнхдээ уламжлалт аргаар шарж, эсвэл сонгинотой цөцгийн тосонд хайрч, гол төлөв байцаагаар хийдэг. Эдгээр нь ногоотой эсвэл махтай байж болно. Бүх ресторан уг хоолыг хийдэг.

Болгарын хамгийн сайхан хоол бол өндөгтэй Баница. Энэ нь цагаан бяслагтай зуурсан гурилыг зууханд жигнэж хийсэн гурилан боов юм. Өглөөний цайнд ихэвлэн иддэг агаад халуунаар ч хүйтнээр идэж болно. Гэхдээ хэзээ ч идсэн амттай байдаг. Баница банштай бууцайтай , сүүтэй , хулуутай гэх зэрэг олон сонголттой. Маш олон нарийн боовны газар байдаг ч Болгарит зөвхөн Баницагаар дагнасан тусгай нарийн боовоор бэлтгэдэг.

Хэдхэн жилийн өмнө оюутнууд гэрээсээ хол явж, шинэ газар үзэж нүд тайлахыг зорьдог байв. Харин одоо аль болох гэртэйгээ ойр байж, хол явахаар бол зүгээр л аяллаар явдаг трэнд бий болжээ. Милениалууд ажлын талбарт гараад өмнөх үеээ бодоход ажлыг бээлий шиг л сольдог болсон. Энэ гэхдээ сул тал уу гэвэл үгүй. 30 нас гарч эрсдэлтэй нүүр тулахад дэндүү оройтохоос өмнө төрөл бүрээр өөрийгөө сорьж буй хэрэг. Тэгвэл Z үеийнхэн буюу 2000 оны эхээр төрсөн хүүхдүүд одоо их сургуулийн босго алхаж, бас л өөрийн гэсэн онцлог шинж бий болгож байна. Доорх нь энэ цагийн оюутнуудын онцлог талууд билээ. 

1. Тэд нүдээр үзэж байж шийдвэр гаргадаг

2016 оны Лос Анжелес хотын Калифорнийн их дээд сургуулиас хийсэн судалгаанд оюутнуудын 46.7 хувь нь их сургуулиа сонгохоос өмнө сургуулийн хотхонд зочлох нь чухал байдаг гэсэн хариу гарчээ. Энэхүү судалгааг анх 2003 онд хийсэн ба түүнээс хойш гарсан хамгийн өндөр үзүүлэлт энэ байжээ. Кампусын айлчлал нь оюутнуудад анх удаагаа зочилж анги танхим, сургуулийг бүхэлд нь үзэх боломж олгодог. Сурагчид сул орон сууцнуудын сонголттой танилцаж хэрэв хотхон хэт олон хүнтэй, бохир, хуучирсан бол сонголт хийхэд хүндрэлтэй болдог.

2. Тэд хичээлийн үеэр анхаарал сарниулах зүйлс ашигладаг

Небраска-Линкольны их сургуулийн Харилцаа холбоо, сэтгүүлийн зүйн сургуулиас гаргасан судалгаагаар оюутнууд хичээлийнхээ 20 хувийг ухаалаг утас ашиглан өнгөрүүлдгийг тогтоожээ.

3. Оюутнуудын олон нийтийн сүлжээнд зарцуулах хугацаа өссөөр байна

Дээрх судалгаагаар 2007-2015 онд коллежийн оюутнуудын 1/4 нь долоо хоногт доод тал нь зургаан цагийг сошиал медиад зарцуулж байгааг тогтоосон. 2016 онд энэ тоо 40.9 хувьд хүрчээ.

4. Оюутнууд байр хайхдаа фэйсбүүк ашигладаггүй

Энэ цагийн оюутнууд сошиал медиагаар бүх зүйлийг амжуулж сурсан. Зураг, бичлэг, файл “шидэж”, ажил, сургууль бүр цэцэрлэг ч хүртэл сошиал медиад нэгдэж, тэндээс мэдээлэл авч байна. Гэтэл өнөөгийн залуучууд орон байр хайхдаа фэйсбүүкийг сонгохгүй байгаа нь хачирхалтай. Тодруулбал, судалгаанд хамрагдсан оюутнуудын 73 хувь нь нийгмийн сүлжээг ашиглаагүй байсан. Харин 48 хувь нь цахим хайлт ашиглаж, үүнээс 78 хувьд нь үйлчлүүлэгчдийн сэтгэгдэл шийдвэр гаргахад нь чухал нөлөө үзүүлсэн гэжээ.

5. Өнөөгийн залуус амьд харилцааг эрхэмлэдэг. Really?!!

Интернэтийн эрин үе давамгайлсан өнөө цагт ч оюутнууд найз нөхөдтэйгээ хамт чанартай цаг өнгөрүүлсээр байна. Хачирхалтай биш гэж үү. Тэднийг Wireless-гүй бол хоолой нь боогддог, сошиал медиагаасаа гарч үзээгүй, тийм болохоороо нууц үгээ ч мэдэхгүй гэж та бодсон уу. Тэгвэл судалгаанд хамрагдсан оюутнуудын 75.2 хувь нь долоо хоногт багадаа зургаан цагийг найз нөхөдтэйгөө уулзаж, үүнтэй адил цагаар сошиал медиад цаг өнгөрөөдөг гэнэ. 

6. Гадаадад сурах оюутны тоо нэмэгдэж байна

Боловсролын статистикийн үндэсний төвөөс гаргасан мэдээгээр гадаадын их сургуулиудад суралцах Африк, Америк, Испани гаралтай оюутны тоо өсчээ. Тухайлбал, 2000-2015 онд Африк, Америк оюутны тоо 11,7-оос 14,1 хувиар, Испани оюутны тоо 9.9- 17,3 хувиар нэмэгджээ.

7. Оюутнууд төрөлх гэртэйгээ ойрхон сургууль сонгож байна

2016 оны оюутнуудын 37.9 хувь нь гэрээсээ 50 км доторх их, дээд сургуулиас сонгож гэр бүлтэйгээ цуг амьдрах хүсэлтэй байдаг нь тогтоогджээ.

8. Оюутнууд үйлчилгээний төвтэй ойрхон байр сонгодог.

Оюутны хотхон орчин үеийн хийцтэй, дэлгүүр, хоолны газар, фитнесс болон байнга зочилдог газар ойрхон байх нь чухал. Энэ нь автомашингүй оюутнуудад онцгой ач холбогдолтой . Тухайлбал алхах, дугуй унах нь нийтийн тээврээр зорчсоноос хавьгүй хялбар аж.

9. Тэд чанартай бөгөөд энгийн зориулалттай орон сууцанд орохыг хүсдэг

Дотуур байр оюутнуудын хоёр дахь гэр шиг мөн хэрэгцээт зүйлсээр хангасан байхыг хүсдэг. Тэдэнд олон угаалгын өрөөтэй, тавилгатай, аяга таваг угаадаг машинтай зэрэг тав тухтай байдал чухал. Орон сууц түрээслэгч, менежерт зөвлөхөд коллеж сонгоход эхлээд хотхоноор зочлох нь шийдвэрт чухал ач холбогдолтой тул гадаад байдал, тав тухыг мэдрүүлэхэд анхаараарай. Оюутнууд байранд юу байгааг хардаг тул тэдний хэрэгцээнд тулгуурлаж шийдээрэй.

Та яг одоо ямар гадаад дуу сонсож байна вэ?

Амьдрах хотоо сонгож, виз, нислэгээ зохицуулж, тээшийнхээ жагсаалтыг шалгаж, гэр бүлийнхэндээ ‘’Баяртай’’ гэж хэлээд эцэст нь та гадаадад очих болно. Бүх зүйл өөрчлөгдөнө. Найзын хүрээлэл ч гэсэн. Нөхөрлөлийн хүрээ өсч, олон гадаад найзтай болно. Гадаадад сурна гэдэг хүмүүстэй танилцах сайхан боломж юм. Гэвч хаанаас эхлэхээ мэдэхгүй бол дараах зөвлөмжтэй танилцаарай.

Өөрийгөө танилцуулах

Нэн түрүүнд хүмүүстэй уулзахдаа “Сайн уу” гэж хэлэх хэрэгтэй! Чин сэтгэлийн инээмсэглэл бол итгэлцэл бий болгох хялбар арга юм. Бодоод үзээрэй. Та ч гэсэн инээмсэглэж буй хүнд муухай хандаж байсан уу? Тиймээс үргэлжлүүлэн инээмсэглээд, “Сайн уу, намайг Мишээл гэдэг.’’хэмээн мэндчилээрэй. Хаана байгаагаас шалтгаалан өөрийгөө танилцуулахдаа дохио эсвэл бусад мэндчилгээ ашиглаж болно. Тухайлбал, орон бүр тодорхой заншилтай. Латин Америкт хүмүүс хацар дээр нэг удаа үнсдэг, Испани, Франц, Италид очвол хоёр хацар дээр үнсдэг , Англи хэлтэй ихэнх орон тэврэлдэж мэндэлдэг бол Япон тэргүүтэй Азийн орнуудад бага зэрэг бөхийн мэндэлдэг. Энэ мэтээр та байгаа орчиндоо удалгүй дасан зохицно гэдэгт бүү эргэлзээрэй.

Дугуйланд элсэж нийтийн ажилд оролцох

Сайхан мэдээ дуулгахдаа таатай байна. Дуртай, дургүй зүйлсээ мартаад, тогтсон хэвээс татгалзаж “За, тэгье” гэж хэлж сураарай. Фото зураг, морь унах, салса, явган аялал, бариста, эсвэл хоолны хичээлд суу. Дургүй гэж үү? Хамаагүй ээ. Энэ бол тантай ижил сонирхолтой оюутнуудтай танилцах гайхалтай арга билээ.

Шинэ спортоор хичээллэх

Багийн спорт бол найзалж нөхөрлөх үндсийг тавьдаг. Багийн гишүүд зорилгынхоо төлөө нэгдэж, нөхөрлөлөө бататгах боломж олгодог. Мөн та хүсэл тэмүүлэлтэй болж, өрсөлдөх ур чадвар суух болно. Австрали, Шинэ Зеланд, Их Британид регби, крикет харин Америкт хөлбөмбөг, бейсбол, сагсан бөмбөгийн спорт түгээмэл дэлгэрсэн. Тиймээс, эдгээр спортоор хичээллэх боломж илүү байдаг.

Шинэ хоббитой болгох

Хобби зөвхөн шинэ хүмүүстэй уулзах арга биш бөгөөд хүнд хэцүүхэн үед тань тайвшрахад тусална. Иог хийх, сэлэх, талх хийх, хаданд авирах, цэцэрлэгт очих, уран зураг, теннис, гэрэл зураг, тэквондо зэрэг чадах зүйлсдээ цаг гаргаарай. Та сургуулиас санал болгож буй үйл ажиллагаанууд болон хичээлийн дараах хөтөлбөрийн талаар асууж болно.

Бусад оюутантай амьдрах

Ангийн оюутнуудтайгаа хамт амьдрах нь хүмүүстэй дотносох хамгийн үр дүнтэй арга замуудын нэг юм. Тэдэнтэй найз нөхөд болсноор хүрээллээ тэлэх эхлэл болно. Байрны найр, төрсөн өдөр, онцгой баярууд, оройн хоол идэх, хөрштэйгөө гайхалтай газарт очиж кофе уунгаа болзох олон зүйлийг бодолцоорой.

Холбоотой байхаа мартуузай

Гадаад улс оронд суралцахад цаашид таны амьдралд чухал байл суурь эзлэх хүмүүстэй танилцаж, хувь хүн болон ур чадварын хувьд өсөлт, өөрчлөлт хийх цаг үе билээ. Тиймээс гэртээ эргэж ирээд нөхөрлөлөө бүү мартаарай. Ингэх нь амаргүй боловч одоо цагт шинэ найзуудтайгаа холбогдохын тулд олон сар захиа хүлээн авах хэрэггүй болж фэйсбүүк, viber тэргүүтэй дэвшилтэт технологиуд бий болсон. Бидэнд итгээрэй.

“Ногоон Жэйд” боловсролын байгууллага Австралийн 40 гаруй, Америкийн Нэгдсэн улсын 60 гаруй, Их Британийн 100 гаруй их сургуультай шууд гэрээтэй хамтран ажиллаж, 20-100% тэтгэлэгтэй суралцуулдаг. Дэлгэрэнгүй мэдээлэл авахыг хүсвэл манай оффис болон III сарын 9, 10-нд Blue Sky-д болох Олон улсын боловсролын үзэсгэлэнд хүрэлцэн ирээрэй.

Гадаад улс оронд сурах нь шинэ чадвартай болох чухал туршлага болдог. Энэ нь ирээдүйд хувийн боллоод мэргэжлийн талбарт цоо шинэ үүд хаалгыг нээнэ. Үүний тулд маш их судалгаа, бэлтгэл шаардлагатай чухал шийдвэр байдаг. Өөрт тохирох орон, төсвөө хэрхэх талаар шийдвэр гаргахад туслах үүднээс боловсролоороо тэргүүлдэг 3 орон болох Англи, Америк, Авсралид бакалаврын зэрэг эзэмшихэд хэр их мөнгө шаардлагатайг хураангуйллаа. Эдгээр зардал зөвхөн Их Британид суралцах гэж буй гадаад оюутануудад зориулсан бакалаврын ангийн зардалд хамаарахыг анхаараарай. Тус улсын болон Европын холбооны орнуудын оюутнууд бакалаврын ангид бага төлбөр төлдөг. Бүх дүн доллараар төлөгддөг ба санал болгож буй үнийн дүн харилцан адилгүй байдаг.

Австрали

Их сургуулийн сургалтын төлбөр жилд ойролцоогоор 27000-43000 америк доллар, амьдрах зардал 14000-23000 ам.доллар байдаг.

Авсралид маш удаан хугацаанд тав тухтай амьдрах нөхцөл бүрдсэн, үзэсгэлэнтэй байгаль, чанартай сургалт явуулдаг их дээд сургуулиудтай тул олон улсын оюутнуудын очих дуртай газар болсон. Мөн Английг бодвол бага зэрэг хямд өртөгтэй байдаг. Мөн аль хичээл судлахаас хамаарч үнийн хувьд ялгаатай бөгөөд шинжлэх ухааны хичээл, урлагийн хичээлийн төлбөрөөс үнэтэй ажээ. Мельбурны их сургуулийн сургалтын төлбөр нь 20000-38000 америк доллар, Сиднейн их сургуулийн төлбөр 28-43 мянган доллар байдаг. Бас Брисбен, Канберра гэх мэт жижиг хотуудын сургалтын төлбөр адилхан ч амьдрах зардал багатай байдаг.

Австралийн дотоод хэлтэс жилд багадаа 14,000 ам.долларын амьдрах өртөг санал болгодог. Үүнд, сургалтын төлбөр, оюутны виз, гадаад оюутны эрүүл мэндийн даатгал, Австрали болон төрөлх эх орныхоо хооронд аялах зэрэг нэмэлт зардлыг оруулдаггүй. Сидней, Мельбурн, Брисбен зэрэг томоохон хотод түрээс амьжиргааны зардлын ихэнх хувийг эзэлнэ. Олон улсын Эдийн засаг, санхүүгийн коллежийн хийсэн судалгаагаагаар Австрали улс дэлхийд түрээсийн төлбөр ихтэй орнуудын дээгүүрт жагссан бөгөөд 2017 оны байдлаар долоо хоногийн түрээс нь 255 ам.доллар байдаг.

Америкийн Нэгдсэн Улс

Сургалтын төлбөр жилд 41000-56000 ам.доллар, амьжиргааны зардал 14000-22000 ам.доллар байдаг.

Америк бол гадаадад суралцахыг хүсдэг оюутнуудын номер нэг сонголт бөгөөд Харвард, Иел зэрэг томоохон нэр хүндтэй их сургууль олон бий. Сүүлийн 10 жилд тэнд суралцах гадаад оюутнуудын тоо эрс өссөн бөгөөд .Эдгээр дээд сургуульд сурахад илүү үнэтэй ч мөрөөдлөө биелүүлэхэд тань туслах хэд хэдэн боломж бий.

Нью-Йорк дахь Колумбийн их сургууль, Филадельфи мужийн Пенсильванийн их сургуулийн төлбөр жилд дээд тал нь 53000-56000 ам.доллар байдаг. Лос.Анжелес дахь Кэмбрижийн Харвардын их сургуулийн сургалтын төлбөрийн хэмжээ 46000 ам.доллар байдаг. АНУ-ын долоон их сургуулийн Харвард, Принстон, Яел зэрэг дээд сургуулиуд тэтгэлэг санал болгодог гэдгийг анхаараарай. Энэ нь таны нөхцлийг үл хамааран боловсролын хэрэгцээг хангахын тулд бүх санхүүгийн тусламж үзүүлэх болно гэсэн үг юм. Хэрэв та энд сурах хүсэлтэй бол санхүүгээ сайтар төлөвлөх хэрэгтэй бөгөөд боломжит тэтгэлгийг хайж санхүүгийн тусламж авах нь чухал юм. АНУ-ийн хамгийн өндөр өртөгтэй хотуудаас нэрлэвэл Бостон, Нью-Йорк, Лос Анжелес хотууд байдаг. Нью-Йорк, Бостон, Лос.Анжелес хотод жилд дунджаар 20000-22000 ам.долларын зардалтай байдаг. Харин Мичиган, Филаделфи хотод суралцах нь жилд дунджаар 15000 орчим ам.долларын дундаж зардлыг хэмнэх болно.

Их Британи

Тул улсын их сургуулиудын сургалтын төлбөр жилд 20000-41000 ам.доллар, амьдрах зардал 8000-19000 ам.доллар байдаг.

Дэлхийд тэргүүлдэг их сургуулиуд болох Оксфорд, Кэмбрижийн их сургуулиуд Англид бий. Түүнчлэн баялаг соёл, түүхийг олон улсын оюутнуудад хүргэх таатай газар болдог.

Бакалавраар суралцахад гадаад оюутнуудаын сургалтын төлбөр нь жилд дунджаар 25000 орчим ам.доллар байдаг. Оксфордын их сургууль болон Эдинбургийн сургуулийн төлбөрийн хураамж 20000-41000 Канад долларын хооронд хэлбэлздэг. Шинжлэх ухааны чиглэнлийн ангиуд ихэвчлэн үнэтэй бол Лондоны Эдийн засгийн их сургууль жилд 24000 долларын өртөгтэй. Их Британийн сургуулиуд Америкийн дээд сургуулиудтай харьцуулахад сургалтын төлбөр хямдаас гадна бага зардалтай байдаг. АНУ-д бакалаврын зэрэг авахад 4 жил суралцдаг бол Их Британид ердөө гуравхан жил байдаг. Мөн нэг жилийн хугацаанд ахисан түвшний зэрэгтэй болж болно. Умард зүгийн хотуудад амьдрахад харьцангуй хямд бөгөөд Их Британийн хамгийн өртөг өндөр хот бол Лондон юм. Эдинбург, Ньюкасл хот эсрэгээрээ боломжийн үнэтэйгээс гадна Бристол, Оксфорд нь Лондоноос бага зэрэг хямд байдаг.

“Ногоон Жэйд” боловсролын байгууллага Австралийн 40 гаруй, Америкийн Нэгдсэн улсын 60 гаруй, Их Британийн 100 гаруй их сургуультай шууд гэрээтэй хамтран ажиллаж, 20-100% тэтгэлэгтэй суралцуулдаг. Дэлгэрэнгүй мэдээлэл авахыг хүсвэл манай оффис болон III сарын 9, 10-нд Blue Sky-д болох Олон улсын боловсролын үзэсгэлэнд хүрэлцэн ирээрэй.

Олон улсын оюутнуудын зорих болсон Их Британи улсын их сургуулийн жилийн дундаж төлбөр 12 мянган паунд байдаг. Сургалтын чанар, дэлхийн хаана ч хүлээн зөвшөөрөх диплом, боломжийн төлбөр зэргээс нь үүдэн Монгол залуучуудын ч Топ 5 жагсаалтад багтдаг. Тус улс Chevening нэртэй Засгийн газрын тэтгэлэг зарлаж, шалгарсан оюутнуудын бүх зардлыг даадаг билээ. Ингээд Их Британийн талаар сонирхолтой 27 баримтыг танилцуулъя.

• Нэгдсэн Вант улс үндсэн хуульт хаант засаглалт парламенттай бөгөөд төрийн тэргүүн нь Хатан хаан II Элизабет юм.

• Тус улсын нийт нэрлэсэн ДНБ $ 2.434 триллион бөгөөд нэг хүнд ногдох ДНБ $ 38,591 байна. ДНБ нь дэлхийд 6-аад орох Европын 3 дах том эдийн засагтай орон.
• Их Британи улс худалдааны тэнцвэрт байдлыг хангасан 8 дахь томоохон эдийн засагтай орон бөгөөд дэлхийн эдийн засагт ихээхэн хувь нэмэр оруулдаг.
• Шотландад олон жижиг нуур, горхи бий. Домогт өгүүлснээр Несси хэмээх нуурын мангас Лох Несс нуураас олдсон гэдэг.

• Хөлбөмбөг, рагби, гольф, бокс, крикет зэрэг спорт Нэгдсэн Вант улсаас үүсэлтэй.
• Harry Potter цувралын зохиогч Д.Роулинг Их Британиас гаралтай. Тэрээр 54 сая долларын ашиг орлоготой, дэлхийн хамгийн чинээлэг эмэгтэйчүүдийн нэг билээ. 
• Англи нь Нэгдсэн Вант улсын харьяат газар нутгийн хэмжээгээрээ хамгийн том орон юм.
• Хатан хааны төрсөн өдрийг жил бүр Зургадугаар сарын амралтын өдөр тэмдэглэн, үүнд зориулж цэргийн парад тэргүүтэй олон арга хэмжээ зохиодог. Тус өдөр үйлчилгээний байгууллагууд хаалгаа барьж гэр бүлийнхэн амран хамт цаг өнгөрүүлдэг.
• Хааны удмынхан гэрлэх үед ихэвчлэн бүх нийтийн амралтын өдөр зарладаг. 2011 онд хунтайж Уильям, Кэйт Мидлтон нарын гэрлэсэн өдрийг олон нийтийн амралтын өдөр гэж үзэх болсон бөгөөд хүн бүр ажил, сургуульдаа явдаггүй байна.

• Шотландад Христ мэндэлсний дараах өдрийг баяр болгон тэмдэглэдэг. Энэ нь эрт дээр үед зарц нар эздээсээ бэлэг авдаг байснаас үүдэн өнөөг хүргэжээ. Өдгөө эл өдрийг бүх нийтийн амралт болгон даруухан тэсдэглэдэг.
• Их Британид 120км-ээс наана орших далайн эрэг байхгүй тул ихэнх хүмүүс наран шарлагын газар хайдаг.
• Английн Букингемийн ордон өөрийн цагдаагийн газартай.
• Английн анхны хаан буюу байлдан дагуулагч Вильгельм Уильям хүн бүр оройн 8 цагт орондоо орох ёстой гэсэн хууль гаргажээ.

• Лондонд жил бүр 80000 гаруй шүхэр алдагддаг ажээ.
• Их Британийн вант улс нь Шотланд, Англи, Уэльс, Умард Ирланд зэрэг улсыг багтаадаг.
• Албан ёсны хэл нь Англи хэдий ч хэд хэдэн бүс нутгийн хэлийг хүлээн зөвшөөрдөг. Тухайлбал, Вальс, Ирланд, Корн, Шотланд гэх мэт.
• Нэгдсэн Вант улсын Байт, Кентербери, Честер зэрэг хотод ЮНЕСКО-гийн өв соёлын 28 газар байдаг.
• Их Британид телевизээр арилжааны зар мэдээг цагт дээд тал нь 12 минут байх журамтай.
• Дэлхийд хамгийн томд тооцогдох Итали ресторан Их Британид байдаг. Тодруулбал, Aакаш нь 750 орчим суудалтай.
• Английн Лондон хот дэлхийн анхны газар доорхи метроны системтэй хот юм.
• Дэлхийн хамгийн анхны төмөр замыг Их Британиас олжээ.

• МЭ 1707 онд Шотландыг эзэлснээр энэ бүс нутгийг Их Британи хэмээх болсон. Харин 1801 онд Ирланд улс нэмэгдсэнээр Нэгдсэн вант улс болгон өөрчилсөн.
• Англид тахиа нь хүнээсээ олон.
• Их Британийн 12400 километр үргэлжлэх тэнгисийн эрэг нь далайн хав, шувуу амьдрахад хамгийн тохиромтой газар юм.
• Их британид хүн амын 60 хувь нь Христийн шашинтай.
• Хатан хаан Элизабет 2015 онд Нэгдсэн Вант улсын хаан ширээнд хамгийн удаан суусан хүнээр тодорчээ.
• Британид цаасан дээр бичигдсэн үндсэн хууль байхгүй цорын ганц орон юм.

“Ногоон Жэйд” боловсролын байгууллага Их Британийн 100 гаруй их, дээд сургуультай хамтран ажилладаг билээ. Та энэ талаар мэдээлэл авах бол 8901-0555, 8907-0555 утсаар холбогдоно уу. 

Боловсрол гэж юу вэ?

Боловсрол гэдэг нь хүн өөрийгөө боловсруулж хөгжүүлэхийн тулд ухамсартайгаар хийж байгаа танин мэдэхүйн үйл ажиллагааны үр дүн юм.

Хүн бүр Боловсрол эзэмшсэнээр амьдралынхаа туршид нийгмийн хөгжлөөс хоцрохгүй, бие бялдар, оюун санаа, авьяас чадвараа хөгжүүлэх, эзэмшсэн мэргэжлээ тасралтгүй дээшлүүлэх, шинээр ерөнхий болон бичиг үсэг, мэргэжлийн боловсрол эзэмших, санхүүгийн нөхцөлөө сайжруулах зорилгоор сургалт, өдөр тутмын үйл ажиллагааны олон арга хэлбэрийг ашиглах чадварыг эзэмшинэ.

Тэр дундаа яагаад олон улсын боловсрол эзэмших хэрэгтэй вэ?

Бид аливаа зүйл хийх болон элсэн орохдоо анхлан гол зорилго, асуудлаа тодорхойлох хэрэгтэй. Хаана , ямар боловсрол эзэмших нь ирээдүйд бий болох үнэ цэнийг тодорхойлдог. Тиймээс залуус бид гадаадын өндөр хөгжилтэй оронд суралцах гол зорилго юу вэ?

ЮНЕСКО-гийн гаргасан тоогоор бол дэлхий дахинд 2010 онд 3.5 сая залуус өөрийн улсаас бусад улс оронд буюу гадаадад дээд боловсрол эзэмшиж байсан бол 2020 он гэхэд бараг хоёр дахин өсөөд зургаан сая хүрэх төлөвтэй байна.

Хөгжингүй болон хөгжиж буй орнуудын нэг гол ялгаа нь боловсон хүчин, тэр дундаа мэдлэг болон туршлага юм байна. Тэгвэл энэ нь залуусын гадаадад суралцах зорилготой ямар холбоотой вэ? Жишээ авч ярилцъя.

Герман болон Монголын хооронд хөгжлийн олон ялгаа бий. Германчууд автомашин, онгоц, эм тариа болон бусад олон нарийн мэргэжлийн салбарт техник, технологийн дэвшил гаргаж, шинжлэх ухааны олон нээлт хийдэг. Монголын тухайд Герман болон бусад өндөр хөгжилтэй орны адил түвшинд шинжлэх ухааны нээлт, дэвшилтэт технологи, үйлдвэрлэл явуулж хараахан чадахгүй байгааг бид сайн мэднэ. Энэ л одоогийн залуусын гадаадад боловсрол эзэмшиж, дутмаг мэдлэг, туршлагаа хуримтлуулаад эх орондоо ирж хэрэгжүүлж, түгээх хэрэгтэй асуудал юм. Мэдээж гадаадад сурахад бидний хамгийн түрүүнд эзэмшсэн байх ёстой чадвар бол хэлний мэдлэг билээ.

Гадаад хэл дангаараа мэдлэг, туршлага, нарийн мэргэжлийн ур чадвар болж чадахгүй. Харин тэр бүхнийг олж авах “түлхүүр” нь юм. Харь оронд сураад, мэдлэг, туршлага эзэмшээд эцэст нь эх орондоо ирж сурсан зүйлээ хэрэгжүүлж, бусадтайгаа хуваалцсанаар бидний зорилго бүрэн гүйцэд биелэнэ. Монголдоо ирсэнээр таны злэх орон зай аль ч гадаад орноос хэд дахин илүү, таны мэдлэг, чадвар хэрэгтэй, нөлөөтэй байх болно. Зарим тохиолдолд амаргүй ч, үүнд бидний гадаадад суралцахын цаад зорилго чиглэж байх ёстой.

Дээд боловсрол ирээдүйн баталгаа

Залуус бид хичнээн хичээсэн ч шөнийн дотор нийслэлийн түгжрээг шийдэхгүй, нөгөөдөр гэхэд гэр хорооллын утаа, хөрсний бохирдлыг арилгахгүй, долоо хоносон ч цахилгаан станц, үйлдвэр, төмөр зам барих ажлыг эхлүүлж чадахгүй. Гэвч бид өөрсдийгөө хөгжүүлж, ирээдүйдээ бэлдэж чадна.

Өндөр хөгжилтэй орны чанартай сургуульд сурахын тулд бид хэлний мэдлэгээр дамжуулж TOEFL, SAT, GRE, GMAT, IELTS гэх мэт шалгалтад бэлдэж тухайн сургуулийн шаарддаг оноог авсанаар хүссэн сургуульдаа элсэн орох цаашлаад тэтгэлэгээр суралцах гэх мэт маш олон сайхан боломж нээгдэнэ. Ингээд л хичээн суралцаад, өөрийгөө хөгжүүлээд явахад тав, арван жилийн дараа бид өөрийн мэргэжил, салбараа мэддэг, эх орондоо хувь нэмэр оруулж чадах боловсон хүчин болсон байна. Олон залуучууд бүгд зүтгэхэд л Монгол Улсын боловсон хүчний дэлхийд өрсөлдөх чадвар нэмэгдэнэ. Өөрийгөө өндөр түвшинд бэлдэж, дэлхийн хэмжээний боловсон хүчин болсноор бид хамтдаа гар нийлүүлэн дээр дурьдсан асуудлын шийдэл, хөгжлийн гарцыг олж чадна. Ийм ирээдүйг бий болгоно гэдэгт итгэж, үүнийхээ төлөө чанартай дээд боловсрол эзэмшиж, эх орондоо эргэн ирж ажиллахыг та бүхэнд уриалж байна.

Сурагчид мэргэжлээ зөв сонгож чаддаггүй нь оновчтой, цэгцтэй мэдээлэл авч чадаагүй болон мэргэжил сонголтын талаар нарийн мэддэггүйтэй холбоотой. Мэргэжил гэдэг бол тодорхой ажил хөдөлмөр эрхлэхэд шаардагдах мэдлэг чадвар, дадлага, туршлагын цогц бөгөөд сонголтоо зөв хийхэд олон хүчин зүйл нөлөөлнө. Иймд, өөрийн хүсэл сонирхол, авьяас чадвараа нээн илрүүлэх, хөдөлмөрийн зах зээлийн эрэлт нийлүүлэлтийн талаар судалгаа мэдээлэлтэй байх нь хамгийн чухал юм.

Мэргэжлээ зөв сонгох нь өөрийн болон улс орны ирээдүйн хөгжил, карьер төлөвлөлтөд эерэгээр нөлөөлөх гол хүчин зүйлсийн нэг. Тиймээс энэхүү чухал шийдвэрийг гаргахбн өмнө юунд анхаарах хэрэгтэйг танилцуулъя. 

Мэргэжил сонголтод нөлөөлдөг хүчин зүйлс

Үүнд эрэлттэй мэргэжил, цалин, cургуулийн нэр хүнд, найз нөхөд болон гэр бүл, авьяас чадвар, хүсэл сонирхол тэргүүтэй олон хүчин зүйл бий. Гэвч хамгийн гол нөлөөг эцэг эхчүүд үзүүлдэг ажээ. Ахлах сургуулийн сурагчдын мэргэжлээ зөв сонгосон эсэхийг судлахад 15% нь өөртөө итгэлтэгээр, 15% нь төдийлэн бодолгүй, харин үлдсэн 70% нь тодорхой байр суурьгүй сонгож эргэлзэж явдаг гэх хариу гарчээ.

Тиймээс буруу нөлөөнд авталгүй өөрт тохирсон, хүсэл сонирхол, авьяас чадвараа үнэлүүлэх ажил мэргэжил сонгох нь зүйтэй.

Мэргэжил сонголтоос гарах үр дагавар

Одоо сурч буй оюутнуудын 30%, нийт төгсөгчдийн 70% нь мэргэжил сонголтдоо эргэлздэг, тухайн мэргэжлээр ажилладаггүй гэсэн судалгаа бий. Мэргэжил сонголтоо буруу хийх нь олон сөрөг үр дагавартай тул хүсэл сонирхол, онцлогт тохирсон байх нь маш чухал.

Мэргэжлээ зөв сонгосон хүний хувийн амьдрал, сэтгэлзүй тайван эерэг байдаг бол буруу сонголт өөртөө итгэлгүй, сэтгэл түгшсэн, сэтгэлээр унагахад хүргэдэг байна. Дуртай мэргэжлээ сонгосон бол бэрхшээлийг хүндээр биш, харин боломж гэж харах болно.

Хүсэл сонирхол, авьяас чадвараа нээх

Хүсэл сонирхол гэдэг бол хүнийг соронзон мэт татдаг зүйл бөгөөд мэргэжил сонгохдоо сонирхлоо зөв тодорхойлон өөрийн авьяас чадварыг нээн илрүүлэх нь нэн чухал. Мөн өөрийн тань чадвар эзэмших гэж буй мэргэжилд хэрхэн нөлөөлөх талаар мэдлэгтэй байхад илүүдэхгүй. Хийхийг хүсэж буй зүйлтэйгээ холбоотой дадал, зуршил, авьяаст үндэслэн мэргэжлээ сонгож, өөрийн давуу талаа мэддэг байх нь амжилтын үндэс юм. Ямар нэгэн авьяас ур чадваргүй хүн гэж огт байхгүй. Тиймээс хүсэл сонирхол болон авьяасаа тодорхойлох эрэлд эртхэн гараарай. Интернэтэд “Танд ямар мэргэжил тохирох вэ” нэртэй сорилго тест олон байдгаас бөглөж, мөн өөрийгөө олон зүйлд туршиж үзвэл юунд дуртайгаа мэдэх боломжтой.

Найз нөхөд, гэр бүлээсээ “Би юунд сайн бэ?” гэж асуусан ч болох юм. Таны анзаараагүйг анзаарсан ч юм бил үү.

Хөдөлмөрийн зах зээл ба технологийн дэвшил

Дэлхийд 7000 гаруй мэргэжил байдаг ба техник технологи үсрэнгүй хөгжиж буй өнөө үед маш олон мэргэжил шинээр гарсаар байна. Нөгөөтэйгүүр, маш олон ажлын байр хиймэл оюун, роботод шилжиж, аливаа мэргэжил хэзээ эрэлтээс гарах нь тодорхойгүй болчихоод буй. Улмаар цалин өндөр, нэр хүндтэй, эсвэл ээж, аавынхаа мэргэжлийг өвлөхөд илүү төвөгтэй болж байгаа юм. Тиймээс, хөдөлмөрийн зах зээлийг ойлгож “Хэдэн жилийн дараа ажлын байранд бэлэн болох вэ?”, “Эдийн засгийн идэвхтэй боловсон хүчин болоход миний ажлын байр үнэ цэнэтэй хэвээр байх уу?” гэх мэт ирээдүйн хөдөлмөрийн зах зээл, түүнд нөлөөлж буй голлох хүчин зүйлс болсон технологийн талаар бодож үзээрэй.

“Юу тарьна түүнийгээ хураана.”

Ирээдүйн амьдрал, амжилт, карьерт мэргэжил сонголт шууд нөлөөтэй тул онцгой анхаарч, нухацтай хандах хэрэгцээ үүсээд байна.